ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΛΟΝΟΣΙΑ

Με αφορμή την πρόσφατη νοσηλεία κρούσματος ελονοσίας στην κλινική μας, η οποία αφορά άνδρα ελληνικής καταγωγής που μολύνθηκε σε χώρα της υποσαχάριας Αφρικής, παραθέτω ορισμένες πληροφορίες σχετικά με τη λοιμώδη αυτή νόσο καθώς και μια αναφορά στους τρόπους προστασίας από τη βασική πηγή μετάδοσης της: τα κουνούπια.

Η ελονοσία, γνωστή ως malaria, είναι ενδημική σε χώρες της υποσαχάριας Αφρικής της Ασίας και της λατινικής Αμερικής. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας το 50% του πληθυσμού της Γης απειλείται από τη νόσο που αποτελεί αιτία θανάτου για περίπου 1.000.000 ανθρώπους το χρόνο.

 Τα συμπτώματα που προκαλεί είναι πυρετός, κόπωση, εμετοί πονοκέφαλο, αναιμία, ίκτερο, ρίγη και εμφανίζονται 8-25 μέρες μετά από το τσίμπημα του θηλυκού κουνουπιού του γένους Ανωφελές.

Η ελονοσία είναι μια λοίμωξη με ενδογενή μετάδοση ωστόσο αποτελεί μια θεραπεύσιμη νόσο αν διαγνωστεί εγκαίρως και αν ο ασθενής λάβει την κατάλληλη θεραπευτική αγωγή. Η διάγνωση της νόσου γίνεται με μια σειρά κλινικών και εργαστηριακών εξετάσεων.

Θα πρέπει σε αυτό το σημείο να τονίσουμε το βασικό ρόλο της πρόληψης η οποία συνιστάται στην αποφυγή τσιμπημάτων όλων των ειδών των κουνουπιών και την απομάκρυνση των εστιών ανάπτυξης τους από την κατοικία και το περιβάλλον. Τα μέτρα αυτά είναι κοινά και αφορούν όλα τα είδη των κουνουπιών.

Ατομικά μέτρα πρόληψης:

• Κατάλληλα ενδύματα που καλύπτουν όσο περισσότερο τα μέρη του σώματoς (μακριά μανίκια και παντελόνια, ανοικτόχρωμα και φαρδιά ρούχα)
• Χρήση εντομοαπωθητικών στα ακάλυπτα σημεία του δέρματος που περιέχουν δραστικές ουσίες όπως: DEET (N,N διέθυλο-μετα -τολουαμίδη), ικαριδίνη ή πιαριδίνη (PIARIDIN ΚΒΡ3023), ΙΡ3535 και φυσικές ουσίες όπως έλαια λεμονιού, λεβάντας ,ευκαλύπτου και citronella.Κατά τη χρήση εντομοαπωθητικών θα πρέπει να τηρούνται πιστά οι οδηγίες χρήσης του εκάστοτε σκευάσματος.
• Συχνά ντους για αποφυγή ιδρώτα.
• Αποφυγή έκθεσης στα τσιμπήματα κατά τις ώρες της μεγάλης δράσης τους.

Μέτρα προστασίας στο σπίτι

• Τοποθέτηση αντικουνουπικών πλεγμάτων (σίτες) στα ανοίγματα του σπιτιού.
• Χρήση κουνουπιέρας κατά τη διάρκεια του ύπνου ειδικά σε περιοχές με μεγάλους πληθυσμούς κουνουπιών(προσοχή μην εγκλωβιστούν κουνούπια στο εσωτερικό της).
• Χρήση εντομοκτόνων στον αέρα (πάντα ακολουθώντας πιστά τις οδηγίες χρήσης του σκευάσματος ή της συσκευής).
• Χρήση ανεμιστήρων η κλιματιστικών.
• Καλό κούρεμα του γρασιδιού, φυλλωσιών, θάμνων.
• Πότισμα κατά τις πρωινές ώρες.
• Απομάκρυνση λιμναζόντων ή στάσιμων υδάτων από λεκάνες, βάζα, υδρορροές κτλ διότι αυτά αποτελούν σημεία εναπόθεσης των αυγών των κουνουπιών.
• Χρήση λαμπτήρων κίτρινου χρώματος για το φωτισμό εξωτερικών χώρων.

Τέλος τα άτομα που επισκέπτονται ενδημικές περιοχές θα πρέπει να ακολουθούν ανθελονοσιακή αγωγή (χλωροκίνη/μεφλοκίνη / ατοβακόνη / προγουανίλη/ δοξυκυκλινη/ πριμακίνη ακολουθώντας τις οδηγίες του γραφείου ταξιδιωτικής ιατρικής των κατά τόπους νομαρχιών, την εποχή που θα πραγματοποιηθεί το ταξίδι, τη διάρκεια του ταξιδιού και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του ταξιδιώτη.

Αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει διαθέσιμο εμβόλιο. Οι έρευνες όμως βρίσκονται σε προχωρημένο στάδιο και αναμένεται να κυκλοφορήσουν εμβόλια στα προσεχή χρόνια πιθανότατα και εντός του 2023!